Milliyetçilik, üstün ırk iddiası, etnik köken övgüsü psikoloji ve sosyoloji zaviyesinden de anlamsızdır! Bütün insanların Hz. Âdem’den (as) geldiği, onlarca âyet ve hadisle sabittir. Bütün müfessirler de bunda ittifak etmişlerdir.

İnsanlar ileriye doğru (zamanla) çoğaldığına göre, geriye doğru gidildiğinde bir kişiden çoğaldığı akıl ve mantığın da gereğidir. İnsan zürriyeti, yani bütün kavimler, milletler Hz. Âdem ile Havva’dan çoğalmıştır. Aklî, mantıkî ve ilmî deliller de bunu göstermektedir.
Öyle ise farklı renk ve dillerin sebebi nedir? Âyette belirtildiği gibi, “Göklerin ve yerin yaratılması, dillerin ve renklerin farklı olması, O’nun varlığı, birliği ve kudretinin delilleridir.” (Rûm Sûresi, 22.)
Bu hakikat, bir hadiste de, “Rabbiniz bir olduğu gibi, babanız, dininiz ve Peygamberiniz de birdir. Arabın Aceme [Arap olmayana], Acemin Araba üstünlüğü olmadığı gibi, kırmızının siyaha, siyahın kırmızıya üstünlüğü yoktur. Hiçbir milletin diğerine üstünlüğü yoktur. Üstünlük ancak takva iledir” şeklinde nazara verilir. (İbni Neccar)
***
Aslında asabiyetin, ırk üstünlüğü taslamanın, milliyetçiliğin aklî, mantıkî, sosyal ve manevî dayanağı da yoktur. Zira, insanlar kendi iradeleri olmaksızın belli bir bölgenin, iklimin, coğrafyanın ve kültürün damgasını taşırlar. Asırların birikimi ve yaşanan göçler neticesi, etnik kökenlerin biyolojik yapıları bile değişir, halden hale dönüşür.
Bunun çok çarpıcı örneklerini günümüzde de görmek mümkündür. İskan politikası gereği, 1965’lerde Trabzon’un Çaykara Kazası ve Yeşilalan Köyünden, içinde akrabalarımın da bulunduğu bir grup insan, Van’ın Özalp kazasına yerleştirilmişti. 40 sene sonra ziyaret ettiğimizde, üçüncü kuşağın nerede ise rengiyle, diliyle Kürtleştiğini müşahade ettik!
Aynı şekilde, Almanya’da doğan yakınlarımızın 50 sene sonra dünyaya gelen çocukları sarışın!
Onlarca sene geriye gitmeye ne hâcet? Bir hafta denize güneşlenmeye giden, iki-üç ay yaylalarda dolaşanların derisi yanarak dönmüyor mu? 400-1000, 2000 sene başka iklimde yaşayan insanlar baştan ayağa kaldıkları bölgenin ikliminin damgasını yeyip halden hale, renkten renge girmez mi?
***
Tarih boyunca Anadolu çok göçlere beşiklik etmiş. Osmanlı’daki ırklar birbirine karışıktı. Türkiye’de milletler, ayrılmaz bir şekilde birbirine karışmış: Türk, Kürt, Arap, Laz, Gürcü, Çerkez olmak üzere 27 çeşit etnik kökenden gelen grup var. Bunların 21’i farklı lisan konuşur. Ve bu kadar farklı etnik kökenden gelenler biribirine öylesine karışmış ki, yine Bediüzzaman’ın tesbitiyle, “ancak yüzde otuzu hakikî Türk ve yüzde yetmişi başka unsurlar”dandır (Emirdağ Lâhikâsı) ve “Levh-i Mahfuz açılsa, ancak hakikî unsurlar birbirinden tefrik edilebilir.” (Mektubat, 26. Mektub) Bu zaviyeden de bakıldığında, etnisiteye dayalı bir tanımın anlamının olmadığı rahatlıkla anlaşılır.