Hangisinin kilosu daha pahalı?

Özellikle ihracatı yapılan ürünlerle ilgili zaman zaman katma değer hesabı yapılırken bu kilo mevzuu gündeme gelir hep. Yani bir aracın ağırlığı ile üreticisine kazandırdığı para kıyaslandığında acaba balık, koyun ya da az bulunur bir meyve yetiştirip satmak daha kârlı olabilir mi? Elektronik eşya, LCD televizyon, bilgisayar üretimi kilo hesabı yapıldığında otomobile göre ne kadar avantajlı? Her üretimde bilgi ve teknolojinin ayrı bir payı var ama nihayetinde kullanılan hammaddelerin de belli bir girdi maliyeti var. Şaka değil gerçekten yöneticiler bu hesapları zaman zaman yapıyor. İşin tüketici açısından bakıldığında da benzer bir yönü var. Otomobile ödenen para -ki Türkiye de gerçekten bir hayli fazla- başka ürünlerle kıyaslandığında ne kadar fazla, ne kadar yerinde? Yüksek vergileri de dahil ettiğinizde bir kilo otomobile ödenen para ile gündelik ihtiyaçlarınızı karşılayacak başka neler alabilirsiniz? Belki bir kilo ekmek, bir kilo domates, bir kilo kırmızı et, bir kilo yoğurt vs. yani kabaca gün boyunca tüketebileceğiniz birçok gıda ürününü bir kilo otomobile ödediğiniz para ile alabilmek mümkün. Ancak biraz lüks bir tüketim yapmak istiyorsanız, örneğin bir kilo karides ya da laos balığı, işte o zaman fiyatlar otomobille yarışıyor. Bir kilo iyi çikolata ya da baklava da az bir fiyat tutmuyor. Küçük sınıf bir otomobilin fiyatını kilo hesabıyla ölçmek istediğinizde 25-30 yeni lira gibi bir fiyat çıkıyor ortaya. Ferrari, Porsche, Lamborghini gibi lüks spor araçlarda bu rakam 100 yeni liraya kadar ulaşıyor. İnsanın tek ihtiyacı gıdadan ibaret değil elbette; giyim önemli bir gider kalemi. Hiç düşündünüz mü yılda kaç kilo kıyafet tüketiyoruz. Bir kilo kıyafete ne kadar para ödüyoruz? Paltoyu, gömleği, bluzu ya da eteği kilo ile alan yok, bunu biliyoruz; ama bu ürünleri üretenler katma değer açısından baktığında kilo hesabını unutmuyorlar. Ne de olsa hammadde pamuk, polyester, keten, ipek vs. kilo ile alınmıyor mu? Bir kilo otomobil fiyatına acaba bir kilo gömlek alabilmek mümkün mü? İyi marka bir kol saati ya da bir bilgisayarın kilo fiyatıyla otomobili kıyasladığımızda çıkan tablo ne olur? Bir laptopun ortalama 2 kg olduğunu varsayarsak kilo bedeli 750 yeni lirayı geçiyor, saatte markasına göre bin liradan başlayan bir fiyat söz konusu. Tabii ki otomobil, gömlek ya da tavukta fiyatı oluşturan şey sadece hammadde ağırlığı değil. Üzerine uygulanan teknoloji önemli bir katma değer sağlıyor. Bir otomobilde başta demir ve çelik olmak üzere plastikten elektronik parçalara, kablo demetlerinden kumaşa kadar birçok farklı ürün yer alıyor. Ve tabii motor teknolojisi gibi, tasarım gibi, marka değeri gibi birçok etken katma değeri yükseltiyor. Otomobil tabii ki bir tavuk ya da balık gibi yenmez, sizi doyurmaz, gömlek yerine geçip sizi soğuktan koruyup şık yapmaz. Gömleğe ya da balığın sırtına binip bir yerden bir yere de gidemezsiniz. Yani her şeyin kendine göre kıymeti ve maliyeti var. Ne dersiniz, hayatımıza katkıları hesaba katıldığında -bütün vergi yüklerine rağmen- otomobillerin kilo hesabı yapıldığında çok da pahalı olmadığı söylenebilir mi?