Media’da tiraj krizi

Geçen haftanın tiraj raporundan haberiniz var mı?
Şu an, en çok basan gazete Zaman. Bir haftalık kaybı 11.585 ve tirajı 718.000.
İkinci sırada Posta var. Tiraj kaybı 19.640.. Hürriyet 3. sırada ve tiraj kaybı 26.000. Bu haftanın en yüksek tiraj kaybı..
Sabah’ın tiraj kaybı 11.932. Son tirajı 412.000
İlk 5 içinde tirajını artıran tek gazete Habertürk.. 144 adet artış sağlamış..
En yüksek artış 17.700 ile Fanatik.. Takvim tirajını 8200 artırarak 168.000’e çıkarmış. Onu 4.068 ile Fotospor. Onu da 27. sıradaki Fotogol izliyor, 2457 artışla..
Fanatik’in tirajı 188.859, Fotosporun 38.400, Fotogol’ün 32.000
Tirajını 1000’den daha fazla artıran sadece Star var: 1114 artışla 101.900 seviyesinde..
Taraf 8000, Cumhuriyet 4500, Yeniçağ 4000, Radikal 2800, Yeni Asır 2500, Tercüman 2400 tiraj kaybetmiş.. Cumhuriyet’in, Ergenekon ve kapitalist sermaye çevreleri ile derin ve karanlık ilişkisinin ortaya çıkmasına rağmen hâlâ 62.000 satıyor olması da ilginç..
38 günlük gazetenin ilk 10’unda Zaman, Posta, Hürriyet, Sabah, Habertürk, Fotomaç, Vatan, Milliyet, Fanatik var..
Son 10, en sondan başa doğru: Hürses, Dünya, Todays Zaman, Evrensel, Birgün, Yeni Mesaj, T.Daily News, Yeni Asya, Ortadoğu, Referans, H.O.Tercüman..
Adıgeçen gazeteler dışında tüm gazeteler, değişik oranlarda tiraj kaybına uğramışlar..
Doğan Grubu’nun bir haftalık tiraj kaybı 90.000 seviyesinde.. Tirajı artanları düşerseniz, net 70.000 civarında tiraj kaybı var.. Bu arada spor mediasında belli bir artış sözkonusu..
Toplam tiraj 4.886.076’dan 4.805.959’a gerilemiş. Yani net kayıp 80.117. Yani haftalık tiraj kaybı ortalama %2. Eğer bu ay boyunca sürecek olursa aylık %8’lik bir tiraj kaybı sözkonusu.. Bu korkunç bir şey..
Radyo ve televizyonlarda da durum çok farklı değil. Ya da dergi ve kitap piyasasında da durum çok da farklı değil..
İlk 10 gazete toplam tirajın dörtte üçüne sahip..
İlk beş 2.400.000’lik tirajı ile toplam tirajın yarısına sahip.. İlk 5 de ve ilk 10 da sadece Zaman, Doğan, Sabah ve Ciner Grubu var..
Doğan hâlâ tek başına 1.900.000 toplam tirajla lider durumunda.. Günlük gazete tirajının nerede ise yarısını tek başına elinde bulunduruyor.. Diğer ilk dört grubun toplam tirajı 1,5 milyondan daha az.. Diğerlerinin tiraj kaybının toplamı, tek başına Doğan Grubu’nun tiraj kaybının dörtte biri kadar..
Bu arada spor mediasının 37.00 tiraj artışı sağlamış olması ilginç değil mi?
Merkezdeki medianın tirajı 2,5 milyon civarında. Spor mediası 500.000’e yakın. Ama diğer gazetelerin en çok okunan sayfalarının başında spor sayfaları geliyor. Dindar media 1.100.000’e ulaşıyor.. Sol/Sosyalist çizgidekiler 250.000’e varmıyor.. Diğerleri de bulvar gazeteleri..
Bu durum borsada da etkisini gösterecek mutlaka.. Öte yandan iki ay sonra yaz geliyor.. Yazın bu tirajlar daha da düşecek..
Tiraj ve rating kaybı ile birlikte aynı zamanda reklam geliri de düşüyor. Bu da ayrı bir sorun..
Sorunun temelinde ne var derseniz, ekonomik kriz tamam.. İki gazete alanlar bire düşürdü. İşadamları daha az reklam veriyor. Bir kısım okur internete kaydı. Radyo ve TV, dergi ve kitapta da internetin ve haber portallerinin büyük etkisi var.. İnternet giderek daha fazla etkisini hissettirmeye devam ediyor..
Öte yandan o kadar çok haber portali ve uydu kanalı çıktı ki ortaya.. Bu işin piyasası bir türlü oluşmuyor.. Düşük maliyetli bir sürü yayın kuruluşu sebebi ile rekabet şartları oluşmuyor..
Henüz altyapı oturmadı. Teknolojinin nereye gittiği çok belli değil. Sektörde tam bir belirsizlik havası hakim.. Okur ve izleyici de kararsız.. Gençler ve yaşlılar arasında da tüketici davranışı çok farklı. İşin kötü yanı bir denge noktası da yok..
Sanırım bu süreçte cemaat dayanışması olmayan, düşük maliyetli, kredi kullanmayan ve borsaya açılmamış media kuruluşları daha şanslı pozisyondalar..
Büyük media, özellikle devletten beslenmiyorsa, ya da belli sermaye grublarının ve lobilerin, enteljansianın desteğini arkasına almıyorsa, işi zor..
Bu işin böyle gitmeyeceği çok açık.. Kırılma noktasına ne zaman ulaşılır ve bundan sonra bu işler nasıl gelişir bilmiyorum.
Sonunda bu çalkantı bir yerde duracak.. Yeni bir denge oluşacak.. Ama kesinlikle yeni media eski mediaya benzemeyecek.. İnternet ağırlıklı yeni mediada kitap, gazete, dergi, radyo, Tv, haber portali hepsi bir arada olacak.
Önemli olan yatırımcıların ve toplumun bu değişime ne zaman hazır olacağı..
Bunu ise zaman içinde öğreneceğiz.. Birileri gidecek, birileri gelecek. Yeni bir dünya, yeni bir media düzeni kurulacak ve herkes orada yerini alacak..
Şimdi değişim zamanıdır. Ve hiçbir şey eskisi gibi olmayacak.. Gelecek tahmin edilenden daha çabuk gelecek..
Selâm ve dua ile..