Ame­ri­ka ve Av­ru­pa’da­ki çö­kü­şün et­ki­le­ri Tür­ki­ye’ye yan­sı­dık­ça fer­yat eden­ler de ço­ğa­lı­yor. Kri­zi “hü­kü­me­ti sı­kış­tır­ma ve za­yıf­lat­ma fır­sa­tı” ola­rak de­ğer­len­di­ren “mü­te­gal­li­be” sı­nı­fı da med­ya­sıy­la, be­ya­na­tıy­la var gü­cüy­le yük­le­ni­yor. Hü­kü­met ise, ken­di üze­rin­de oluş­tu­rul­ma­ya ça­lı­şı­lan ku­şat­ma­nın far­kın­da ol­du­ğun­dan, kri­zi ol­du­ğun­dan ha­fif gös­ter­me eği­li­mi­ne gi­ri­yor. Bu “psi­ko­lo­jik itiş­me”nin ara­sın­da olan, işi­ni yap­ma­ya ça­lı­şan tüc­ca­ra, iş ada­mı­na, es­na­fa olu­yor. Ko­par­tı­lan gü­rül­tü­nün et­ki­siy­le te­dir­gin olan müş­te­ri alış­ve­riş­ten vaz­ge­çi­yor, borç­lu bor­cu­nu va­de­sin­de öde­me­me­nin yo­lu­nu arı­yor, ver­di­ği si­pa­ri­şi er­te­le­me­ye ça­lı­şı­yor. Ha­liy­le pi­ya­sa­nın ru­tin akı­şı sek­te­ye uğ­ru­yor, na­kit su­yu­nu çe­ki­yor.
***
Mo­ody’s “IMF ile an­laş­maz­sa­nız ha­li­niz ha­rap” bu­yur­muş ve ek­le­miş “Tür­ki­ye’nin so­ru­nu fi­nan­sal de­ğil, gü­ven ek­sik­li­ği.” Sor­mak la­zım bu “çok bi­len” kre­di ku­ru­luş­la­rı­na: Si­zin açık­la­ma­la­rı­nız ve an­lam­sız de­re­ce­len­dir­me­le­ri­ni­zin bu “gü­ven ek­sil­me­sin­de­ki” pa­yı ne­dir? Pi­ya­sa­da bir gü­ven so­ru­nu ya­şan­dı­ğı ke­sin... Ama bu ül­ke­de ba­zı ga­ze­te­le­ri oku­yup, ba­zı ha­ber bül­ten­le­ri­ni sey­re­dip de “iti­da­li­ni” mu­ha­fa­za ede­bi­len, “pa­nik ve yei­se ka­pıl­ma­yan” kaç iş ada­mı, kaç tüc­car var­dır ki? Tür­ki­ye’de bu­gün bir si­nir har­bi ya­şan­mak­ta... Kriz lo­bi­si ile Hü­kü­met ara­sın­da­ki bu “si­nir har­bi­nin” mağ­du­ru ise pi­ya­sa... “Fe­la­ket ka­pı­ya da­yan­mış” gi­bi his­set­ti­ren bu psi­ko­lo­jik ha­va­nın da­ğıl­ma­sı için, hü­kü­me­tin ve özel­lik­le eko­no­mi yö­ne­ti­mi­nin be­ya­nat­la­rıy­la, izah edi­ci ve inan­dı­rı­cı bi­çim­de gün­de­mi be­lir­le­me­le­ri la­zım... Ak­si hal­de bu vel­ve­le­de asa­bı ve mo­ra­li bo­zu­lan­lar kö­tüm­ser­le­şen bek­len­ti­le­ri, var olan kri­zin et­ki­si­ni “ol­ma­dı­ğı ka­dar” sert his­set­ti­re­cek­tir.

Enf­las­yon’da ÜFE sür­pri­zi
Ka­sım enf­las­yon ra­kam­la­rı, fi­yat ar­tış­la­rı­nın ya­vaş­la­dı­ğı­nı gös­te­ri­yor. Özel­lik­le üre­ti­ci fi­yat­la­rı­nın (ÜFE) ge­ri­le­me­si, ma­li­yet enf­las­yo­nu ris­ki­nin azal­dı­ğı­nı gös­ter­me­si ba­kı­mın­dan se­vin­di­ri­ci... TÜ­FE’nin %0.83, ÜFE’nin % -0.03 oran­la­rı, Mer­kez Ban­ka­sı’nın ara­lık­ta ya­rım pu­an, hat­ta sür­priz bi­çim­de bir pu­an fa­iz in­di­re­bi­le­ce­ği­nin sin­ya­li ola­rak al­gı­lan­ma­lı...