Birkaç günden beri Batı Sahra meselesi ile ilgili bir uluslararası konferans dolayısıyla Fas’ın başşehri Rabat’tayız. Konferansa çeşitli ülkelerden sivil toplum kuruluşları, akademisyenler ve uzmanlar iştirak etti. Fas ile birlikte bütün Kuzey Afrika Bölgesi için çok önemli bir konu olan Batı Sahra Konferansı’nı, bu ülkede görev yapan çok sayıda diplomatik misyon şefleri ile çevre ülkelerden bazı bakanlar da izledi.
Yakın zamanlara kadar tam bir kapalı kutu ve tabu durumunda olan Batı Sahra Meselesinde, tabir yerinde ise Fas devleti de Türkiye gibi bir açılım yapmış bulunuyor!..
Birkaç ay öncesine kadar, her şeyin bir devlet sırrı niteliğinde görüldüğü Fas; bugün Batı Sahra’ya özerklik verilmesi konusunu resmen tartışıyor ve ilk defa sivil toplum kuruluşları ve uzmanlar bu meseleyi uluslararası boyutta ele alabiliyor. Bu durum, babası II. Hasan‘ın yerine geçen Melik VI. Muhammed‘in ortaya koyduğu inisiyatif ile mümkün oluyor.
32 milyon nüfuslu Fas’ta, Batı Sahra ülke topraklarının yaklaşık 3’te birini teşkil ediyor. Nüfus yoğunluğu çok düşük olan ve büyük oranda çölden meydana gelen Batı Sahra toprakları, özellikle fosfat başta olmak üzere maden varlığı bakımından çok zengin yataklara sahip. Bu yüzden stratejik önem taşıyor.
1975 yılında Melik II. Hasan’ın bir milyon kişi ile başlattığı “Yeşil Yürüyüş” sonucunda İspanyol askerlerinin çekilmesiyle fiilen Fas’ın egemenliğine giren Batı Sahra’da 1976’dan bu yana Polisario Örgütü, bu ülkenin bağımsızlığı için mücadele ediyor.
Başta Cezayir olmak üzere bazı komşu ülke ve Avrupa devletlerinden önemli destek gören sosyalist Polisario Örgütü, terör eylemleri ve sivil propaganda yoluyla Fas Yönetimi’ne çok sıkıntılar verdi.
Etnik kimlik (Berberî) ve geri kalmışlık tezleri üzerine kurulu bağımsızlık mücadelesine, son 35 yılda karşılıklı çok büyük problemler yaşandı... Tıpkı ülkemizde olduğu gibi, bir oğlunu Fas ordusunda; bir oğlunu Polisario Örgütü saflarında çatışmada kaybeden çok analar ağladı.
Şimdilerde Fas hükümetinin, daha doğrusu Melik VI. Muhammed’in deklare ettiği ÖZERKLİK çözümü üzerinde hararetli tartışmalar devam ediyor. Bahis konusu konferansta Kanada’dan katılan uzman ve akademisyenler vardı. Türkiye’den ise Türk-Arap Bilim, Kültür ve Sanat Derneği (TASCA)’nden 6 kişilik bir heyet katıldı.
Konferans’ın açılış bölümünde bir konuşma yapan, TASCA Başkanı Dr. Muhammed Adil (Tunus asıllı Türk vatandaşı); dile getirdiği görüşlerle bütün dikkatleri üzerine çekti ve konferans boyunca Türk heyeti herkesin ilgi odağı oldu.
Dr. Adil daha söze başlarken konferans dilinin Arapça olması gerekirken Fransızca konuşulmasından dolayı büyük üzüntü duyduğunu söyleyince, salonda çok büyük bir alkış koptu. Neredeyse her cümlesi alkışlarla karşılanan Dr. Adil, Batı Sahra meselesinde, şimdiye kadar olduğu gibi sadece Batılı ülkelerin değil, başta Türkiye olmak üzere, dünyanın diğer ülkelerinin de diplomatik katkıda bulunması gerektiğini ifade etti. Türkiye’nin başta Orta Doğu, Balkanlar, Kafkaslar ve bütün İslam âleminde artan etkisinin göz önünde olduğunu belirten Adil, bu önemli meselede de Türkiye’nin yapabileceği çok şey olduğunu söyledi.
Konferansı yöneten Miloud Loukili, Dr. Adil’in görüşlerine aynen iştirak ettiğini ve Türkiye’nin Gazze konusunda İsrail’e karşı gösterdiği duruşun bütün Arap âleminde büyük şükranla karşılandığını ifade etti...
Konferans merkezinde Türkiye ve Türklere olan büyük ilgiyi Rabat sokaklarında dolaşırken de müşahede ettik. Bir esnaf yüksek sesle Recep Tayyip Erdoğan...Türkiye... sloganını epeyce tekrarladı....
Türk olduğumuzu öğrenen her Faslı mutlaka bize selam veriyor, Türkleri çok sevdiklerini söylüyordu. Bazısı da Başbakan Erdoğan’ın Davos’ta söylediği “One Minute”ı hatırlatıp, şükranlarını ifade ediyordu.
Velhasıl bu konferans dolayısıyla bir kere daha net olarak gördük ki, Arap âleminde Türkiye’ye karşı büyük bir ilgi-alaka ve şimdiye kadar şahit olmadığımız kadar bir sevgi var. Elbette bunun devamlı ve kalıcı olabilmesi için de Türkiye’nin yapması gereken daha çok şey var...