Diyarbakır’da İleri Yurt Gazetesi 31 Ağustos 1959 tarihli sayısında, Musa Anter’in “Amma Ne İleri Yurt” adlı köşesinde, Kürtçe “Kımıl” (Qımıl) adlı şiirini yayımladı. Türk basını Kürtçe şiire ve özellikle “Üzülme bacı, seni kımıldan kurtaracak kardeşlerin yetişiyor artık” dizesine tepki gösterdi. Ve gazetenin sorumlularıyla Musa Anter 22 Eylül 1959’da tutuklandı. Laf aramızda, bu ülkede yıllar yılı Nazım’dan, Necip Fazıl’a, ne bela

gelmişse şairlerin başına gelmiştir zaten; ya da o şiirleri yüksek sesle okuyanların!

Neyse.

Musa Anter’in yargılanması sürecindeki en ilginç ayrıntıysa, Yargıcın Musa Anter’e, “Ne diye Kürtçe yazıyorsunuz?” sorusuna Anter’in verdiği cevaptır:

“İstanbul’da Yahudiler,
Rumlar ve Ermeniler gazete çıkarıyor. Ayrıca İngilizce ve Fransızca da gazeteler çıkıyor. Ben Kürtçe yazıyorum diye ne olacak?”Yargıç, “Efendim, onlar azınlık” diye cevap verir.

Bunun üzerine Musa Anter şöyle der:

“Yani bir memlekette azınlık, çoğunluktan daha mı üstündür? Eğer bir azınlık kadar hakkım yoksa ben böyle çoğunluğu ne yapayım? Lütfen karar verin ve beni de azınlık kabul edin!”

Musa Anter yaşamı boyunca toplam 11.5 yıl hapis yattı ve 1992 yılında, kimliği belirlenemeyen kişilerce öldürüldü. Eski JİTEM elemanı olduğu öne sürülen Abdülkadir Aygan, kendisinin de üyesi olduğu bir özel timin Anter’i öldürdüğünü iddia etti, daha sonraki yıllarda.

(Sayın Murat Toklucu’ya teşekkürler)