PKK ta­lep­le­ri­nin ba­şın­da ana dil­le eği­tim ge­li­yor. Ba­zı çev­re­ler de bu ta­le­bi in­san hak­la­rı ile iliş­ki­len­di­re­rek Tür­ki­ye­’yi bu nok­ta­da ta­viz ver­me­ye zor­lu­yor­lar.

Bu ıs­ra­rın ar­ka pla­nı­nı iyi an­la­mak la­zım. Dil sa­de­ce bir ile­ti­şim ara­cı de­ğil­dir. Ay­nı za­man­da  bir ulus in­şa ara­cı­dır da. 

Ay­rı­lık­çı ha­re­ket­ler için di­li vaz­ge­çil­mez kı­lan di­lin bu ku­ru­cu veç­he­si­dir.

Bö­lü­cü ya­pı­lan­ma­lar bu ger­çek­ten ha­re­ket­le ön­ce or­tak bir dil in­şa et­me­ye ça­lı­şır­lar. Çün­kü ay­nı di­li ko­nuş­ma­dan mil­let ol­mak müm­kün de­ğil­dir. 

Bu­nun için fark­lı leh­çe ve ağız­lar ara­sın­da bi­ri or­tak dil ola­rak se­çi­lip yay­gın­laş­tı­rıl­ma­ya ça­lı­şı­lır. Bu­nun yo­lu da eği­tim sis­te­mi­ne da­hil ol­mak­tır. Bir dil eği­tim sis­te­mi­ne da­hil ol­ma­dık­ça stan­dart­laş­ma, yay­gın­laş­ma ve her­kes ta­ra­fın­dan ko­nu­şul­ma im­ka­nı­nı bu­la­maz. 

Ulus, dil üze­rin­den, eği­tim ku­rum­la­rın­da in­şa edi­lir. Bir Ba­tı­lı ya­za­rın “u­lus dev­let eği­tim te­ke­li­ni elin­de bu­lun­dur­du­ğu için ulus dev­let­ti­r” sö­zü bu ger­çe­ğe işa­ret eder.

Bir di­li ko­nuş­mak, öğ­ren­mek, ya­yı­nı­nı yap­mak in­san hak­kı­dır. An­cak onun ulus in­şa­sı­na ara­cı­lık et­sin di­ye eği­tim sis­te­mi içe­ri­si­ne so­kul­ma­sı in­sa­ni bir ta­lep de­ğil si­ya­si bir ta­lep­tir. Üs­te­lik dil hak­la­rı ile il­gi­li hiç­bir söz­leş­me, bil­dir­ge bu şe­kil­de­ki bir ta­le­bi ko­ru­ma­mak­ta­dır. 

Bu ko­nu­da ya­pıl­mış en önem­li söz­leş­me­ler Ulu­sal Azın­lık­lar Çer­çe­ve Söz­leş­me­si ile Böl­ge­sel ve Azın­lık Dil­le­ri Av­ru­pa Şar­tı­’dır. Her iki söz­leş­me de di­li ta­ri­hi bir mi­ras ola­rak gör­mek­te bu amaç­la ko­run­ma al­tı­na al­mak­ta­dır. Di­li ta­ri­hi mi­ra­sın dı­şı­na ta­şı­rı­cı ege­men­lik ve bü­tün­lük aley­hi­ne kul­la­nı­cı hiç­bir ta­lep hiç­bir söz­leş­me­nin ko­ru­ma­sı al­tın­da de­ğil­dir. 

Her iki söz­leş­me­de de, söz­leş­me hü­küm­le­ri­nin ül­ke bü­tün­lü­ğü ve mil­li ege­men­lik aley­hi­ne kul­la­nı­la­ma­ya­ca­ğı­na da­ir hü­küm­ler var­dır. Ya­ni bir ta­le­bin esas ama­cı ulus in­şa­sı ve ege­men­li­ğin pay­la­şıl­ma­sı ise bu söz­leş­me­ler bu­na ce­vaz ver­me­mek­te, il­gi­li ül­ke­le­re bu hak­la­rı as­kı­ya al­ma hak­kı ta­nı­mak­ta­dır.

Tür­ki­ye­’de de bu ta­lep­le­rin esas ama­cı ül­ke­ye do­ğum yap­tır­mak, ay­rı bir dev­le­te ha­mi­le bı­rak­mak­tır. KCK söz­leş­me­si­ne ba­kıl­dı­ğı za­man da­ha in­sa­ni bir dün­ya­nın de­ğil ay­rı bir dev­le­tin he­def­len­di­ği  gö­rü­le­cek­tir. HDP/PKK söz­cü­le­ri­nin ba­ğım­sız­lık vur­gu­lu yüz­ler­ce be­ya­nı­nı bul­mak müm­kün­dür. 

“Ben se­ni bö­le­ce­ğim di­li de bu­nun ara­cı ola­rak kul­la­na­ca­ğı­m” di­yen ay­rı­lık­çı bir ha­re­ke­te kar­şı her­hal­de ba­ğım­sız bir ül­ke­nin de ken­di­ni mü­da­fa­a hak­kı­nın ol­du­ğu­nu dü­şün­mek ge­re­kir. 

Dil fark­lı­laş­ma­sı uzun va­de­de top­lu­mun bir­bi­ri­ne ya­ban­cı­laş­ma­sı­na ne­den ol­mak­ta, duy­gu­sal ko­pu­şun ze­mi­ni­ni ha­zır­la­mak­ta­dır. Bir­bi­ri­nin di­li­ni ko­nu­şa­ma­yan, bir­bi­ri­ni an­la­ma­yan bir  top­lu­luk na­sıl mil­let olur? 

Ana dil­le eği­tim ta­le­biy­le ya­pıl­mak is­te­nen  bu­dur. Böl­ge­de Kürt­çe­nin eği­tim di­li ha­li­ne ge­ti­ril­me­si ör­güt bas­kı­sıy­la be­ra­ber dü­şü­nül­dü­ğün­de ai­le­le­ri Kürt­çe eği­ti­me yön­len­di­re­cek, bir ne­sil son­ra Türk­çe­yi ko­nu­şa­ma­yan an­la­ya­ma­yan ya­ban­cı dil se­vi­ye­sin­de gö­ren ku­şak­la­rın doğ­ma­sı­na ne­den ola­cak­tır.

Türk­çe böl­ge­de Al­man­ca, İn­gi­liz­ce ka­dar bi­li­nen bir dil se­vi­ye­si­ne dü­şe­cek­tir.

Ay­rı­lık­çı­lı­ğın in­san hak­la­rı ile bir il­gi­si yok­tur. İn­san hak­la­rı bu tip ha­re­ket­ler ta­ra­fın­dan her za­man is­tis­mar ko­nu­su edil­miş­tir. Hiç bir in­san hak­kı bö­lün­me­ye, par­ça­lan­ma­ya ce­vaz ver­mez. 
İn­san hak­la­rı­nı mas­ke eden­ler ön­ce PKK’­nın han­gi, ey­le­mi­nin han­gi in­san hak­kı­na uy­du­ğu­nu söy­le­me­li­dir­ler. 

Ço­cuk, ka­dın, yaş­lı, genç de­me­den in­san öl­dür­mek han­gi in­san hak­kıy­la bağ­da­şır. 

Soy­gun, kun­dak­la­ma, ha­raç, gasp, ço­cuk­la­rı da­ğa ka­çır­mak han­gi in­san hak­la­rı­na uyar? 

İn­san hak­la­rın­dan bah­se­den­le­rin ön­ce bu hak­la­ra ken­di­le­ri­nin say­gı gös­ter­me­si ge­re­kir. Kal­dı ki fark­lı dil­ler­le eği­ti­min ay­rı­lık­çı­lı­ğa ça­re ol­ma­dı­ğı bu­gün or­ta­ya çık­mış­tır. 

Ka­ta­lon­ya­’da, Ka­na­da­’nın Que­bec  böl­ge­sin­de ve­ri­len ana dil­le eği­tim im­ka­nı res­mi di­li yok et­miş­tir. Ka­ta­lon­ya­’da İs­pan­yol­ca, Qu­ebe­c’­te  İn­gi­liz­ce ne­re­dey­se ya­sak­lı dil ha­li­ne gel­miş­tir. Her iki böl­ge de ar­tık bir­bir­le­ri­ni an­la­ya­maz ha­le gel­dik­le­ri­ni ba­ha­ne ede­rek ba­ğım­sız­lık is­te­mek­te­dir. Her iki böl­ge­de de re­fe­ran­dum­lar ya­pıl­mış­tır. 

Ül­ke bü­tün­lü­ğü­ne kat­kı­sı olur di­ye ve­ri­len ta­viz­ler tam ak­si yön­de so­nuç­lar do­ğur­muş­tur. Bu im­ka­nı ve­ren ba­zı ül­ke­ler­de ise hem ay­rı­lık­çı bir ha­re­ket yok­tur hem de ve­ri­len im­kan çok kı­sıt­lı­dır. Sa­de­ce be­den eği­ti­mi ve Coğ­raf­ya­’ gi­bi ders­ler­de ana di­lin kul­la­nı­mı­na izin ve­ril­mek­te­dir.

Do­la­yı­sıy­la iki de bir in­san hak­kı di­ye Tür­ki­ye­’nin önü­ne sü­rü­len ana dil­le eği­tim ta­lep­le­ri­nin he­de­fi da­ha in­san­ca bir ya­şam de­ğil, da­ha ay­rış­mış bir top­lum­sal ya­pı­nın alt ya­pı­sı­nı ha­zır­la­mak için­dir.
2012  yı­lın­dan iti­ba­ren Kürt­çe, Za­za­ca gi­bi ye­rel dil­le­rin seç­me­li ders ola­rak oku­tul­ma­sı­nın önü açıl­mış­tır. Bu çok doğ­ru bir ka­rar­dır. Ger­çek­ten ama­cı ana di­li­ni öğ­ren­mek olan­la­ra dev­let bu im­ka­nı ver­miş­tir. 

Da­ha öte­si ar­tık bir di­lin öğ­re­nil­me­si, ko­nu­şul­ma­sı de­ğil, ye­rel dil­le­rin or­tak di­lin ye­ri­ne ika­me edil­me­si, ulus in­şa­sı­dır. 

Seç­me­li yet­mez in­san hak­la­rı­na ay­kı­rı­dır di­yen­ler, PKK’­nın eği­tim pro­je­sin­de Türk­çe­nin seç­me­li ya­ban­cı dil ola­rak derç edil­di­ği­ni unut­ma­ma­lı­dır­lar. 

İn­san hak­la­rı­na, de­mok­ra­si­ye, kar­deş­li­ğe, ba­rı­şa EVET,

Bö­lün­me­ye, par­ça­lan­ma­ya, ya­ban­cı­laş­ma­ya, ay­rı­lık si­ya­se­ti­ne HA­YIR.