Âsım da kim?” diyen çıkabilir mi? Hani şu Mehmed Âkif’in “Âsım’ın nesli diyordum ya, nesilmiş gerçek/İşte çiğnetmedi namusunu, çiğnetmeyecek” dediği nesle adını veren Âsım…

Pazar günü Sarıkamış harekatının 100. Yıldönümü dolayısıyla bir yürüyüş düzenlenmiş: “Âsımın Nesli Asrın Yürüyüşünde, Gök Allahuekber, Yer Allahuekber.”

Sarıkamış harekatını tartışmayacağız; sonuçta binlerce ana kuzusu şehid oldu. Onların halis niyetleri, şehadete doğru bilerek yürüyüşleri elbette unutulmaz. Bugünün gençlerine hatırlatılması, onların da tekbirlerle yürümesi elbette güzel bir hâfıza tazelemesi.

Âsım, Mehmed Âkif’in Safahat’ının 6. Kitabı. İlk defa 1924 yılında yayınlandı. Bu kitabın kahramanı, Avrupa’da ve Türkiye’de tahsilini yarıda bırakıp vatan ve din müdafaası için Çanakkale cephesine koşan binlerce gencin timsali olan Âsım’dır. 

Âsımlar Çanakkale’de şehadeti göze almasa idi, bugün Türkiye Devleti olamazdı… Dünyanın müstekbir güçleri İngiltere öncülüğünde Çanakkale’yi geçecek ve böylece Osmanlıların sultanının, Türklerin hakanının ve müslümanların halifesinin başkentine bayraklarını dikecekti…

Mehmed Âkif bu eserinde bir gençlik modeli ve projesi ortaya koymaktadır. Aklı fikri yerinde, sorumluluk sahibi, bilgili, müsbet ilimlere vâkıf, ama maneviyatı da kuvvetli ahlâklı bir gençlik. Bu gençlik, fizikî gücünü maneviyatıyla birleştiren “bütün insan” demektir.

Döneminde pozitivizmin tesiriyle, insanın sadece maddesine, fiziğine yönelik gençlik projeleri revaç bulurken, Mehmed Âkif bu eserinde bütünü gözeten modelini Âsım karakteri etrafında çizmiştir. Şair, hâkim karamsarlık havası içinde geleceğe yönelik ümidini Âsım’da ortaya koyar. 

O sıralar yeni rejimin Âsım modeline değil, Tevfik Fikret’in Halûk modeline eğilimli olduğu açıktır.

Fikret’in kendi oğlu üzerinden çizdiği pozitivist genç modeli, İslâmdan kaçırılan Halûk’un maneviyat ihtiyacı ile İngiltere’de protestanlığa meyletmesi üzerine çökmüştür ama Türk Millî eğitimi bu modelde ısrarını sürdürmüştür. 

Bugün açıkça görülüyor ki, gencin maddesi eğer maneviyatı ihmal edilirse, kolayca çökertilebiliyor.

Gençliğin yaşadığı buhranı, ahlakî değerlerdeki aşınmayı, aidiyet ve kimlik konusunda yaşanan problemleri görmemek mümkün değil. 

“Ne yapılmalı?” sorusunun cevabı açık: Gençliğe doğru örnekler sunmalı. Mehmed Âkif doğru bir örnek; sadece eseriyle değil, insanî vasıflarıyla, sağlam karakteriyle. Onun ortaya koyduğu genç timsali Âsım da öyle. 

Mehmed Âkif’in Âsım eserinin edebiyatımızda müstesna bir yeri var. O kitapta yer alan iki şiir parçası var ki, bizim İstiklâl Marşı’ndan sonra en fazla okuduğumuz, ezberlediğimiz metinlerdir.

Birisi “Zulmü alkışlayamam, zalimi asla sevemem” ve ikincisi “Çanakkale şehidlerine.”

Bu yıl Çanakkale zaferinin 100. Yıldönümü…Önümüzdeki günlerde “Çanakkale şehidlerine” şiirini çok okuyacağız, Âsım’dan çok söz edeceğiz, Mehmed Âkif yıl boyunca dilimizden düşmeyecek. 

Bu sene “Âsım gençlik yılı ilan edilmeli” idi; bu fırsat iyi değerlendirilmeli idi…

Okuyucularımız “böyle bir teşebbüste bulundunuz mu?” sorusunu sorabilirler. Bulunmadık, çünki hangi merci bu konuyla ilgilenir? Millî Eğitim mi? Kültür Bakanlığı veya Gençlik ve Spor Bakanlığı mı? 

Yıl sonunda, İstanbul’da Âsım’ın yayınlanışının 90. Yılında Mehmed Âkif, Âsım ve Gençlik Bilgi Şöleni’ni Âkif’in yüksek tahsilini yaptığı Halkalı Ziraat Mektebi’nde (şimdi Sabahaddin Zaim Üniversitesi) gerçekleştirdik. Orada değil bu bakanlarımızı, mesajlarını veya en alt seviyede bakanlık yöneticilerinden birini bile göremedik…

İlgi gösterileceğini bilse idik, daha önce üç bakanlık nezdinde de teşebbüste bulunurduk!

Kitap hattı:

Bolvadin Ansiklopedisi. İbrahim Ulvi Yavuz, memleketinin şöyle veya böyle ün kazanmış, hizmet etmiş şahsiyetleriyle birlikte tarihi, coğrafyası, sosyal ve iktisadi hayatıyla ilgili bilgileri bir araya getirmiş. Böyle kitaplar ancak birkaç büyük şehirle ilgi olarak hazırlandı bugüne kadar. Ulvi Yavuz kendi şehri ile ilgili böyle bir çalışma yapmış, Bolvadinliler Dayanışma Vakfı da yayınlamış. (0506 795 98 22)