M. Şevket Eygi

M. Şevket Eygi

Adaylar İçinde Yahudi Yok Mu?

Adaylar İçinde Yahudi Yok Mu?

İ̇stan­bu­l’­da ya­yın­la­nan bir Ya­hu­di ga­ze­te­si “A­day lis­te­le­rin­de ni­çin Ya­hu­di yok?” di­ye sor­muş. Ga­ze­te­nin bu te­câ­hü­lü­ne (bil­mez­li­ği­ne) şaş­mak is­ter­dim ama hay­ret mez­mum bir şey ol­du­ğun­dan şaş­ma­dım.

Lis­te­ler­de tek ve açık kim­lik­li Ya­hu­di ol­ma­ya­bi­lir, la­kin iki kim­lik­li Krip­to ol­ma­dı­ğı söy­le­ne­mez.

Aday­lar­dan bi­ri­nin is­mi­nin ya­nı­na Ya­hu­di ke­li­me­si­ni yaz­dım, in­ter­net­te ara­dım. Ya­hu­di ol­du­ğu çık­tı.

Ül­ke­miz­de bir mil­yo­nun üze­rin­de Ya­hu­di kim­lik­li va­tan­daş ya­şa­mak­ta­dır.  Bun­lar şu tür­le­re ay­rı­lır:

1. Sa­ba­tay­cı­la­r… 

2. Pak­ra­du­ni­ler (ve­ya Bag­ra­du­ni­ler)… 

3. Ha­ki­kî Ale­vi­le­ri ten­zih ede­rek ya­zı­yo­rum, Os­man­lı dev­le­ti za­ma­nın­da pog­rom­lar­dan ka­ça­rak Tür­ki­ye­’ye il­ti­ca eden ve ara­zi­ye uy­mak için sah­te Ale­vi ve Bek­ta­şi kim­li­ği­ne bü­rü­nen­le­r… 

4. Müs­lü­man gi­bi gö­rü­nen Ka­ray­la­r… 

5. Kı­rım­çak­la­r… Kaf­kas­ya Tat Ya­hu­di­le­ri­… vs…

1924’te Hi­la­fe­tin il­ga­sın­dan ve İs­la­m’­a kar­şı dev­rim­ler ya­pıl­ma­sın­dan son­ra Ya­hu­di nü­fu­zu ço­ğal­mış­tır.  On­lar Ke­ma­list Tür­ki­ye­’ye dam­ga­la­rı­nı bas­mış­lar­dır.

Ha­tır­lı­yo­rum, 1946 ve 1950 se­çim­le­rin­de aday lis­te­le­rin­de Rum, Er­me­ni, Ya­hu­di aday­lar var­dı. Va­tan­se­ver ol­ma­la­rı ve Müs­lü­man ço­ğun­lu­ğun te­mel hak ve hür­ri­yet­le­ri­ni ka­bul et­me­le­ri şar­tıy­la bu­na iti­raz et­mem.

Ya­hu­di Pro­fe­sör Ab­ra­ham Ga­lan­te  (Av­ram Ga­lan­ti) bir ara  (1943) Mil­lî Şef İs­met re­ji­min­de Niğ­de mil­let­ve­ki­li se­çil­miş­ti.  Va­zi­fe­si­ni ya­pan, ül­ke­ye dev­le­te hal­ka hiz­met eden na­mus­lu ve hay­si­yet­li bir kim­sey­di. On kü­sur li­san bi­lir­di. Onun gi­bi bir Ya­hu­di­’nin aday ol­ma­sın­dan go­cun­mam.

Ya­hu­di ga­ze­te hiç ha­yıf­la­nıp şi­kâ­yet et­me­sin, el­de, yak­la­şan se­çim­ler için hay­li Krip­to aday bu­lun­mak­ta­dır.

Ül­ke­miz­de­ki tek kim­lik­li Ya­hu­di ce­ma­ati­nin sa­yı­sı o ka­dar azal­mış­tır ki (On beş bi­nin al­tı­na düş­tü­ğü söy­le­ni­yor), si­ya­sî par­ti­le­rin tek kim­lik­li Mu­se­vî aday gös­ter­me­si zor­dur. Krip­to­lar­la, iki kim­lik­li­ler­le ye­tin­me­le­ri ge­re­ki­yor.

Za­ten bun­dan son­ra ak­tif po­li­ti­ka­da, Mec­li­s’­te açık ve­ya sak­lı kim­lik­li bir tek Ya­hu­di ol­ma­sa bi­le, on­lar, ya­kın ta­ri­hi­miz­de­ki bir­ta­kım güç­lü ırk­daş­la­rı­nın pen­çe­si ile ül­ke­ye dam­ga­la­rı­nı vur­muş­lar­dır.

Ben­de­niz in­saf­lı bir Müs­lü­ma­nım, yu­ka­rı­da Ga­lan­te­’den bah­set­tim, onun gi­bi bir Ya­hu­di Mec­li­se gir­se go­cun­mam de­dim. Unu­tul­ma­sın ki, do­ğu 

Ak­de­niz böl­ge­sin­de yir­min­ci as­rın ilk ya­rı­sın­da iki Ya­hu­di cum­hu­ri­ye­ti ku­rul­muş­tur.

Ba­tı Ak­de­niz ül­ke­si Fran­sa­’yı da bir tür Ya­hu­di cum­hu­ri­ye­ti sa­ya­bi­li­riz. Vak­tiy­le Sov­yet­ler Bir­li­ği bün­ye­sin­de do­ğu Si­bir­ya­’da Bi­ro­bidz­han Ya­hu­di Cum­hu­ri­ye­ti (Je­wish Au­to­no­mo­us Ob­latst) ku­rul­muş ol­du­ğu da ara­da ha­tır­lat­mak is­te­rim. İk­li­mi sert o böl­ge­de ar­tık pek az Ya­hu­di kal­mış­tır.  

Önceki ve Sonraki Yazılar
M. Şevket Eygi Arşivi