Tür­ki­ye­’nin İs­la­mi ba­kım­dan kur­tu­lu­şu ko­nu­sun­da bir­çok ka­pı­lar ya ka­pan­mış­tır ya­hut şu an­da eri­şil­mez ve ula­şıl­maz du­rum­da­dır. Hal­kın ıs­la­hı ko­nu­sun­da ben­de­niz tek ça­re­yi şe­ri­ata uy­gun ta­sav­vuf­ta ve ta­ri­kat­lar­da gör­mek­te­yim. Açık ve se­çik ol­ma­sı için mad­de­ler ha­lin­de ya­zı­yo­rum: 

1. Ha­len ka­nu­nen ka­pa­lı ve ya­sak olan ta­ri­kat­la­ra, bir ta­kım şart­lar al­tın­da tam bir hür­ri­yet ve­ri­le­cek­tir. 

2. Ta­ri­kat­la­rın hep­si Şe­ri­at’­a ve ehl-i sün­net İs­lam­lı­ğı­na uy­gun ve bağ­lı ola­cak­tır. 

3. Her ta­ri­ka­tın ba­şın­da eh­li­yet­li, li­ya­kat­li, ica­zet­li, mut­ta­ki, fa­kih ger­çek bir şeyh bu­lu­na­cak­tır. 

4. Ta­ri­kat şey­hi­nin şe­r’­î ilim­ler­de ica­ze­ti ola­cak, ta­ba­kât-ı fu­ka­ha­nın en az fet­va ma­ka­mın­da bu­lu­na­cak­tır. 

5. Tek­ke, der­gâh ve za­vi­ye­ler­de ezan oku­nup na­maz kı­lı­na­cak­tır.

6. Bü­tün ta­ri­kat­lar ve ta­sav­vu­fi fa­ali­yet­ler Mec­lis-i Me­şa­yih de­ni­len ku­ru­mu ta­ra­fın­dan sı­kı şe­kil­de de­net­le­ne­cek­tir. 

7. Bu Mec­lis-i Me­şa­yi­hin, Ke­ma­list dev­le­te bağ­lı Di­ya­net İş­le­ri Baş­kan­lı­ğıy­la hiç­bir il­gi­si ve or­ga­nik ba­ğı ol­ma­ya­cak­tır.

8. Bir ör­nek ver­mek ge­re­kir­se Mec­lisi Me­şa­yih ve ta­ri­kat­lar mer­hum bü­yük Şeyh Gü­müş­ha­ne­vî Ah­med Zi­ya­üd­din haz­ret­le­ri­nin ah­la­kıy­la ah­lak­lı, Şe­ri­ata sım­sı­kı bağ­lı, son de­re­ce mut­ta­ki, fa­zi­let­li, abid, za­hid ola­cak­tır. 

9. Şe­ri­at­sız, na­maz­sız, ehl-i sün­net­siz, ka­dın er­kek ka­rı­şık dö­nen söz­de Mev­le­vi­le­re izin ve­ril­me­ye­cek­tir. Şe­ri­ata uyan, Hz. Mev­la­na­’nın yo­lun­dan gi­den, onun ah­la­kıy­la ah­lak­lı bu­lu­nan ger­çek Mev­le­vi­le­re izin ve­ri­le­cek­tir. 

10. Hiç bir ta­ri­kat ti­ca­ret ya­pa­ma­ya­cak, hol­ding­le­şe­me­ye­cek, mak­buz­la top­la­nan kü­çük ai­dat­lar dı­şın­da men­sup­la­rı­nı yo­la­ma­ya­cak­tır. 

11. Bü­tün ta­ri­kat­ler bil­gi­li, uya­nık, şu­ur­lu, ah­lak­lı, fa­zi­let­li, doğ­ru ve dü­rüst, kâ­mil ve sa­lih Müs­lü­man­lar ye­tiş­tir­mek için bi­rer mek­teb-i ilm ü ir­fan u edeb ola­rak fa­ali­yet gös­te­re­cek­tir. 

12. Mec­lis-i Me­şa­yih ve ta­ri­kat­lar ehli sün­net aka­idi­ni yay­ma­ya ça­lı­şa­cak­tır. 

13. Hem men­sup­la­rı­na hem Müs­lü­man­la­ra na­ma­zı em­re­de­cek­ler­dir. 

14. Üm­met bir­li­ği­ni ku­ra­cak­lar­dır. 

15. Bu üm­me­tin ba­şı­na ra­şid, adil, kâ­mil, muk­te­dir, iş­le­ri is­ti­şa­re ile gö­ren yük­sek bir za­tı İmam ve­ya Ha­li­fe ola­rak se­çe­cek­ler­dir. 

16. Ta­ri­kat­la­ra men­sup mu­hib ve der­viş­ler, ta­ri­kat di­sip­li­ni ile şeyh­le­rin gü­zel emir­le­ri­ne, ko­ru­yu­cu uya­rı ve ya­sak­la­rı­na ria­yet ede­cek­ler­dir. Ta­ri­kat men­su­bu ol­ma­yan ak­lı ba­şın­da Müs­lü­man­lar da, akıl­la­rı­nın ve vic­dan­la­rı­nın se­si­ni din­le­ye­rek bun­la­ra uya­cak­lar­dır. 

Top­lum çok bo­zul­du­… Müs­lü­man­lar ba­şı­boş kal­dı­… Müs­lü­man hal­kı uya­ran he­men he­men kal­ma­dı­… So­mut bir ör­nek ve­re­yim: Mü­ba­rek Ra­ma­zan yak­la­şı­yor ve hiç­bir cid­di ha­zır­lık yo­k… İçin­de bin ay­dan da­ha ha­yır­lı Ka­dir ge­ce­si olan mü­ba­rek bir aya Müs­lü­man­la­rın ha­rıl ha­rıl ça­lı­şa­rak, çok kap­sam­lı bir plan ve prog­ram ile cid­dî şe­kil­de ha­zır­lan­ma­la­rı ge­rek­mez mi? İs­la­mi ke­sim­de öy­le bir ka­os, anar­şi, fet­ret, har­cü­merc var ki, bin­de bir in­sa­na bi­le laf an­lat­mak müm­kün de­ğil. Her­kes bil­di­ği­ni oku­yor. Di­ni ko­nu­lar ti­ca­ri­leş­ti­ril­miş, her şey pa­ra­ya en­deks­li ha­le ge­ti­ril­mi­ş… En kut­sal ve ul­vi ke­li­me­ler, kav­ram­lar, de­ğer­ler, ku­rum­lar ma­ga­zin­leş­ti­ril­mi­ş… Hal­kın bü­yük kıs­mı, bi­lin­me­si farz-ı  ‘ayn olan il­mi­hal bil­gi­le­ri­ni doğ­ru dü­rüst bil­mi­yo­r… Cid­di­ye­tin ye­ri­ni ge­ve­ze­lik, zev­zek­lik, ve­rim­siz çe­kiş­me­ler, te­piş­me­ler al­mı­ş… Ce­ma­at-İk­ti­dar sa­va­şı ül­ke­nin te­mel­le­ri­ni sar­sa­cak, dev­le­ti yı­ka­cak ha­le gel­mi­ş… Sa­bah na­maz­la­rın­da (bir­kaç is­tis­na dı­şın­da) ca­mi­ler boş, din­dar ge­çi­nen genç­le­ri ca­mi­ler­de gö­re­mi­yor­su­nu­z… Fit­ne fe­sat, ni­fak şi­kak, ca­hi­la­ne mü­ba­re­ze­ler, ve­rim­siz tar­tış­ma­lar al­mış yü­rü­müş. Bi­len­ler bil­me­yen­le­ri uyar­mı­yor, bil­me­yen­ler ne ya­pa­ca­ğı­nı şa­şır­mış.

Ya­zı­mın ba­şın­da­ki tek­lif ha­ya­ta ge­çi­ri­lir mi ge­çi­ril­mez mi bir şey söy­le­mem, la­kin Müs­lü­man­la­ra bir ça­re ve çö­züm sun­dum. Oku­mak zah­me­tin­de bu­lu­nup dü­şü­nen­ler olur­sa mem­nun olu­rum.